مطالعات و بررسی های دانشمندان زیست شناس نشان می دهد که حداقل ۱۵۰ میلیون سال است که موجوداتی بنام زنبور عسل (Honey Bee) در جهان زندگی می کنند. تاریخچه استفاده از عسل طبیعی همراه با تاریخ خلقت بوده و تقریباً در هر فرهنگی می‌توان شواهد بهره‌گیری از آن به عنوان یک منبع غذایی بود.

در طول چندین هزار سال، تا اوایل قرن ۱۸، عسل منبع اصلی قند مصرفی محسوب می‌شد، اما در چند قرن اخیر همزمان با رشد صنعت نیشکر و چغندر قند، استفاده از عسل طبیعی به عنوان تأمین کننده اصلی قند بسیار کاهش یافت.

زنبور عسل حدود ۱۵۰ میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است. با این تفاوت که در آن زمان فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیرعسلی امروزی، زندگی انفرادی داشته است.

در یونان باستان نیز عسل یکی از هدایای گرانبهای طبیعت انگاشته می شد . یونانیان تصور می کردند که خدایان چون خوراک بهشتی می خورند فناناپذیر و ابدی گشته اند . آنها تصور می کردند عسل یکی از اجزای مهم این خوراک بهشتی است .

قدیمی ترین فسیل زنبور عسل مربوط به بیست میلیون سال پیش است که در موزه تاریخ طبیعی نیویورک نگه داری می شود ( نشانگر مقاومت زنبور عسل و تطابق با محیط ، برای حفظ بقا آن است ) و از آنجا که همه موجودات نتیجه تکامل هستند چنین حدث زده میشود که گونه های ابتدایی آن مربوط به چهل تا پنجاه میلیون سال قبل می باشد.

آدمیان نخستین از روزگاران بس دراز از عسل استفاده می کردند در یک نقاشی که در غارهای بیکورپ اسپانیا وجود دارد مردی را نشان می دهد که در حال برداشتن عسل از یک کندوی طبیعی می باشد این تصویر مربوط به ۱۲ هزار سال قبل از میلاد مسیح می باشد.

از روایت های قدیم هندی و مصریان باستان بر می آید که از عسل استفاده می کرده اند گویند در یکی از اهرام مصر ظرفی حاوی عسل یافتند که بعد از چند هزار سال هنوز همچنان سالم بوده است.

در سرودهای هومر ، در کتاب های دینی وصف عسل آمده است در قرن ۸ قمری در یونان برای پرورش زنبور عسل و استفاده از عسل آن مقرراتی وضع کرده بودند.

زنبور حشره ای است که در بیشتر بخش های جهان به جز نزدیکی قطب جنوب زندگی می کند بیش از ۱۰۰۰۰ نوع زنبور شناسایی شده است اما تنها زنبور عسل، عسل و موم می سازد که می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

تاریخچه عسل در ایران:

زنبورداری در ایران سابقه دیرینه داشته و یکی از حرفه های اصیل و قدیمی ایرانیها است .دشنه مفرغی منقشبه شکل زنبور عسل و متعلق به هشتصد سال قبل از میلاد که در لرستان بدست آمده است و اکنون در موزه شهر بروکسل نگهداری می‌شود، معرف قدمت آشنایی ایرانیها با این حشره مفید است.

در دوران هخامنشیان نگهداری زنبور در ایران رواج داشته چون مردم به جای شکر از عسل استفاده می‌کردند. اما ایران نیز تحت تأثیر دیگر کشورها در چند قرن اخیر منابع قندی خود را از کشت نیشکر و چغندر قند تهیه می‌نماید.

برای اولین‌بار دشنه‌ای منقش به تصویر زنبور عسل در استان لرستان کشف شده است که مربوط به ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد می‌باشد.